Geen wet voor ‘meeroudergezinnen’

Wat betekent dit voor ouders en kinderen?

Het kabinet heeft besloten geen wettelijke regeling te treffen voor gezinnen waarin kinderen meer dan twee ouderfiguren hebben. Dit betekent dat er voorlopig geen specifieke wetgeving komt voor situaties waarin een kind wordt opgevoed door bijvoorbeeld twee biologische ouders en een of meer stief- of pleegouders. Maar wat betekent dit in de praktijk voor meeroudergezinnen? En welke juridische opties zijn er wel?

Wat zijn meeroudergezinnen?

Meeroudergezinnen zijn families waarin een kind opgroeit met meer dan twee ouderfiguren. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij een lesbisch of homoseksueel stel dat samen met een bekende donor of draagmoeder een kind krijgt, of wanneer een kind in een samengesteld gezin door een extra ouder wordt opgevoed. Momenteel erkent de Nederlandse wet slechts twee juridische ouders per kind, wat betekent dat andere betrokken opvoeders geen automatisch ouderlijk gezag krijgen.

Waarom komt er geen wetgeving?

De afgelopen jaren is er veel discussie geweest over de juridische positie van meeroudergezinnen. In 2016 adviseerde de Staatscommissie Herijking Ouderschap om een wettelijke regeling te creëren waarbij een kind tot maximaal vier juridische ouders zou kunnen krijgen. Dit zou onder andere gevolgen hebben voor ouderlijk gezag, erfenissen en alimentatie. Toch heeft het kabinet nu besloten hier geen invulling aan te geven. Volgens minister Weerwind (Rechtsbescherming) is het te complex om een dergelijke regeling in te voeren. Daarnaast speelt ook een financiële factor een rol: er is op dit moment simpelweg geen budget vrijgemaakt om de benodigde wetswijzigingen door te voeren en de gevolgen ervan adequaat te regelen.

Ongelijkheid en rechtszekerheid

Experts menen dat een wettelijke regeling kinderen en opvoeders meer rechtszekerheid en rechtsgelijkheid kan bieden. Dit is bijvoorbeeld van belang bij medische behandelingen, waar niet-juridische ouders nu geen beslissingen mogen nemen, maar ook bij erfrechtelijke kwesties. De Raad voor de Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) stelt dat de huidige juridische situatie niet overeenkomt met het dagelijks leven van ouders en kinderen. Dit kan leiden tot juridische en sociaal-emotionele belemmeringen voor zowel ouders als kinderen in meeroudergezinnen.

Wat betekent dit voor meeroudergezinnen?

Doordat er geen nieuwe wetgeving komt, blijven meeroudergezinnen aangewezen op bestaande juridische constructies zoals:

• Ouderlijk gezag aanvragen: Een ouder kan via de rechtbank medegezag aanvragen (als partner van de ouder met gezag).
• Testament en voogdij regelen: Ouders kunnen in een testament laten vastleggen wie er voor het kind zorgt in geval van overlijden en van wie het kind erft.
• Samenlevingscontract of ouderschapsplan: Hierin kunnen afspraken worden vastgelegd over opvoeding, financiële zaken en omgangsregelingen.

Hoe verder?

Hoewel het kabinet nu geen wetgeving invoert, blijft de discussie over meerouderschap bestaan. Er zijn steeds meer gezinnen die in de praktijk met deze uitdagingen te maken krijgen. Voor ouders die duidelijkheid willen over hun rechten en plichten, blijft juridisch advies essentieel.

Heeft u vragen over uw juridische positie binnen een meeroudergezin? Neem dan contact op met ons kantoor. Wij adviseren u graag over de mogelijkheden en oplossingen binnen de huidige wetgeving.